Nieuwsbrief 8 | Juli

Introductie Thomas Siekman

Vanaf 17 mei heb ik de taken van de circulaire tafel overgenomen van Anouk Mettler. Dat houdt in dat ik de interne samenwerking van ambtenaren die geïnteresseerd zijn in circulaire economie binnen de Gemeente Breda draaiend ga houden en ook de nieuwsbrief ga schrijven t/m 1 september.

Ik heb een studieachtergrond in Delta en Water management, en ben de afgelopen jaren steeds meer geïnteresseerd geraakt in het concept circulaire economie. Bij de Gemeente Breda hoop ik een kleine bijdragen te kunnen leveren aan het verminderen van grondstofverspilling.

Naast mijn werk ben ik geïnteresseerd in Europese geschiedenis, wandelen, en koken met vrienden.

Heb je een vraag gerelateerd aan materialengebruik, duurzaamheid of circulaire economie? Stuur gerust een bericht naar circulairetafel@breda.nl

Circulaire Doorgeef Trofee

Begin juni is de circulaire doorgeef trofee voor een tweede keer uitgereikt. Dit keer aan Elisah Pals wegens haar inzet voor een afvalvrije samenleving door middel van haar organisatie “Zero Waste Nederland”.
Elisah inspireert anderen, niet door met haar vinger te wijzen, maar door te laten zien hoe het ook anders kan. Ze produceert o.a. een sticker dat klanten van winkels, supermarkten en marktkramen aanmoedigt om hun eigen verpakking mee te nemen. Alhoewel dit een simpele maatregel is kan het de drempel verminderen voor klanten om daadwerkelijk hun eigen koekentrommel, herbruikbaar doosje o.i.d. mee te nemen.

Meer informatie over Elisah’s organisatie is te vinden op: Zero Waste Nederland

Europees verbod op wegwerpplastic

Velen zullen hier erg tevreden mee zijn, het Europees verbod op wegwerpplastic treedt vanaf 3 juli in werking!

De volgende producten worden vanaf 2021 verboden binnen de EU:

• Plastic wegwerpbestek (vorken, messen, lepels en eetstokjes)
• Wegwerpborden
• Plastic rietjes
• Plastic wattenstaafjes
• Plastic ballonstokjes
• Oxo-biologisch afbreekbaar plastic, bewaarbakjes en bekers gemaakt van geëxpandeerd polystyreen (zie volgende artikel in nieuwsbrief)

Volgens de Europese Commissie is plastic goed voor meer dan 80% van het zwerfvuil op zee. In het dagelijks leven kom je een breed assortiment aan wegwerpplastic objecten tegen die niet onder het verbod vallen. Het zou je dus misschien verbazen dat de producten die onder de nieuwe regels vallen goed zijn voor meer dan 70% van al het zwerfvuil op zee. Een prachtig stuk wetgeving dat wellicht kan leiden tot grote vermindering in vervuiling zonder een vermindering in het kwaliteit van leven.

De bovenstaande kaart toont aan dat Europa niet de grootste veroorzaker is van plastic zwerfvuil op zee.  

Veel van de regio’s op de kaart waar grote volumes plasticvervuiling vandaan komen hebben geen effectieve afval- & ophaaldiensten. Het verminderen van zwerfvuil dat in rivieren en de zee eindigt door de afvalophaal goed te regelen kost veel geld, tijd en organisatorische capaciteit. Door het gebrek daaraan is een kortetermijn-oplossing om de vervuiling te verminderen zo goed als onhaalbaar. Een verbod op wegwerpplastic zou in die landen een goede kortetermijn-oplossing kunnen bieden. Het Europees bestuur neemt met dit verbod een leiderschapspositie, wat hopelijk leidt tot wereldwijde verandering.

Welke materialen gaan de inmiddels verboden producten vervangen? Gaat de groeiende take-away industrie massaal over op houten bestek? Of gaat het steeds normaler worden om je eigen bestek te gebruiken? Als individuen kunnen wij hier ook het verschil in maken door onnodig plastic te weigeren in het dagelijks leven.

Europees Parlement verbiedt wegwerpplastic vanaf 2021 | Nieuws | Europees Parlement (europa.eu)

Excursie Hof van Cartesius

Niet het wiel opnieuw uitvinden. Dat gezegde had een delegatie van ambtenaren van de Gemeente Breda en STEK-ers op vrijdag 11 juni meegenomen tijdens een inspiratiebezoek aan het Hof van Cartesius in Utrecht.
Het Hof is een soort bedrijventerrein waar meer dan 60 zelfstandige ondernemers hun bedrijf of organisatie hebben gevestigd. De thema’s duurzaamheid en circulaire economie staan centraal, zowel in de bebouwing als in de bedrijfsactiviteiten dat de ondernemers verrichten. We hebben veel inspiratie opgedaan!

Het oorspronkelijke terrein van het Hof van Cartesius. De mix van ondernemingen die hier gevestigd zijn verrijken de lokale economie.

Op het terrein is geëxperimenteerd met het hergebruik van materialen in de bouw. Hier is een oud bord van de NS gebruikt in een kozijn (hier nog niet geverfd). Oud spoor van de NS werd gebruikt voor de gebouwen.

In Breda is duurzaamheid gerelateerde bedrijvigheid ook gewenst, zowel wegens de economische kansen die daarmee getapt kunnen worden, als de milieuvoordelen die gewonnen kunnen worden door grondstoffen efficiënter te gebruiken. Dit doen we intern, door bijvoorbeeld binnen onze eigen inkoop op ons materiaalgebruik te letten en wanneer mogelijk betere keuzes te maken. Daarnaast werken we nauw samen met partijen als STEK, waar veel mogelijkheden bestaan voor nieuwe bedrijvigheid.

De buitenopslag en werkplaats van Buurman, een werkplaats waar gebruikte hout voor nieuwe doeleinden wordt verwerkt. De kosten van bouwmaterialen stegen de afgelopen jaren fors. Hergebruik van hout zou voor sommige toepassingen erg gunstig kunnen zijn.

Heeft u ook een idee gerelateerd aan het verminderen van materiaalgebruik binnen de Gemeente Breda? Wij horen graag van u en wijzen u de juiste kant op. Bij Parels ontvangen wij u graag voor een overleg. Stuur vrijblijvend een mail naar circulairetafel@breda.nl

Positief nieuws over piepschuim

Piepschuim (polystyreen) is een zeer nuttig product met veel toepassingen. De technieken om het materiaal te recyclen tot nuttige grondstof ontbreken nog grotendeels. Daarnaast kan piepschuim zoals andere soorten plastic problemen veroorzaken als het in de bodem of zee terecht komt. Gezien piepschuim zeer bros is, is het een oorzaak van het zogenaamde “microplastic” problematiek. In een volledig circulaire economie worden per definitie alle niet hernieuwbare grondstoffen telkens opnieuw gebruikt, en is er dus steeds meer focus op dit bijzonder product.

Piepschuim verpakkingen voor etenswaren vallen onder het EU verbod op wegwerpplastic en zijn dus niet meer te verkrijgen vanaf 3 juli. Piepschuim platen en blokken worden echter grootschalig ingezet in de bouw. Dit lichtgewicht materiaal wordt o.a. toegepast als fundering voor autowegen om daling van zachte bodems te beperken. Daarnaast wordt piepschuim grootschalig ingezet als isolatiemateriaal.

Goed nieuws!
Sinds kort is in Terneuzen een nieuwe testfabriek (de eerste in Europa) voor het recyclen van piepschuim afkomstig uit de bouw.  Wat dit project zo innovatief maakt is dat met een redelijk simpel proces het materiaal wordt verwerkt tot een hoogwaardig eindproduct. Het piepschuim isolatiemateriaal wordt “geoogst” uit oude gebouwen, en geperst tot compacte blokken voor efficiëntere transport. Daarna wordt het mechanisch en chemisch verwerkt tot korrels waar nieuwe piepschuim van gemaakt kan worden. Wegens de innovatieve karakter van dit project heeft zowel de EU als rijksoverheid meebetaalt. 

Lein Tange bij de shredder waarin oud isolatieschuim wordt vermalen tot chips. © Camile Schelstraete

Lein Tange bij de shredder waarin oud isolatieschuim wordt vermalen tot chips. © Camile Schelstraete

En nog een stuk positief nieuws: volgens een recent gepubliceerde paper geschreven door onderzoekers van het Woods Hole Oceanographic Institution wordt aangetoond dat polystyreen in zee wellicht veel sneller afbreekt dan eerder verwacht. Het mechanisme dat tot deze snellere afbraak leidt is blootstelling aan UV. Eerder onderzoek heeft vooral gefocust op het minder snelle effect van microben op het afbreekproces. De conclusie is dus dat piepschuim in zee waarschijnlijk sneller afbreekt dan verwacht, denk aan een periode van decennia of eeuwen, niet een periode van 1000’den jaren zoals vaak gevreesd wordt. Positief nieuws dus!

Eerste Europese recyclingfabriek voor isolatieplaten in Terneuzen opent deze zomer en de tweede komt er aan

Sunlight degrades polystyrene faster than expected -- ScienceDaily

Kringloopwinkel De Kleine Vince in Curio Praktijkschool Breda

Jolanda Vrolijk en Angela Nobelen (sector DV Curio PSB):

Praktijkschool Breda is een school voor jongeren, die opgeleid worden naar arbeid. Binnen de school kennen we de sectoren Techniek, Zorg & Welzijn, Groen en Dienstverlening. Bij Dienstverlening leiden we de leerlingen op naar winkelmedewerker, magazijnmedewerker, baliemedewerker en logistiek medewerker.

Om de sectorcompetenties te oefenen, hadden we ooit een nepwinkel op school met lege verpakkingen als verkoopartikelen. De docent speelde de klant.

Nu we enorm insteken op levensecht leren, past winkeltje spelen echt niet meer binnen de opleiding. Kringloopwinkels zijn erg hip en de doelgroep is veranderd: mensen met een kleine beurs, snuffelaars, milieubewuste mensen, die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan. Praktijkschool Breda heeft daarom sinds 2 jaar een echte kringloopwinkel in huis: De Kleine Vince i.s.m. Stichting Vincentius in Breda.

In onze kringloopwinkel leren de leerlingen o.a. artikelen controleren, prijzen, bedienen van de kassa, klanten helpen, samenwerken, presenteren, etaleren, verkooptechnieken.

Bovendien wordt er samengewerkt met de andere sectoren. Ingeleverde kleding wordt door de leerlingen van de sector Zorg & Welzijn gewassen en gestreken, de leerlingen van Techniek maken de kledingrekken en verrichten reparaties, binnen de sector Groen verzorgen de leerlingen de seizoensaankleding en de bloemstukken.

De Kleine Vince heeft een meerwaarde in het onderwijstraject. We zijn trots en blij, dat dit gerealiseerd is en dat onze leerlingen hiermee weer een mooie ervaringsstap richting toekomst kunnen zetten.

Note: project De Kleine Vince (levensecht leren en levensverrijkend onderwijs) zou beter tot zijn recht komen in een meer bewoonde omgeving. We zijn daarom op zoek naar een andere locatie (met een zeer smalle beurs). Tot die tijd zijn we te vinden op Curio Praktijkschool, Frankenthalerstraat 17,  Breda. 076-5226030.
Openingstijden: maandag 13.00 – 16.00 uur en donderdag 9.00 – 12.00 uur (dit schooljaar). We zijn ook te vinden op Facebook en Instagram.